بطور کلی بحث آزمون دادن چه بصورت تشریحی و چه بصورت تستی، چه شفاهی چه کتبی، جزء جدای ناپذیر در هر مقطعی است، معمولاً یکی از مشکلات دانش‌آموزان یا دانشجویان این است که گاهی اوقات و در برخی دروس، نتایج آزمون‌ها، انتظارات آنها را برآورده نمی‌کند و به عبارت دیگر نمرات آنها از سطح انتظارشان پایین تر است.
شاید این جمله را بارها و بارها شنیده باشیم که دانش‌آموزی می‌گوید: خیلی خوانده بودم، نمی‌دانم چرا نمره‌ام پایین است.
بطور خلاصه برای پاسخ دادن به این سوال باید گفت که نوع تمرین و مطالعه قبل از آزمون با ماهیت آزمون هماهنگی داشته باشد، بطور مثال اگر دانش‌آموز یا دانشجو برای موفقیت در آزمون ریاضیات بیشتر به مطالعه مفاهیم ریاضی نه و ( حل تمرینات) بپردازد، احتمالاً نتیجه در او آزمون در حد انتظاراتش نخواهد بود، برای آنکه این مفهوم بیشتر تشریح شود به توضیح زیر توجه کنید.
بطور کلی دروس به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- بیشتر تحلیلی: اگر دروسی نیاز به تمرین زیاد برای افزایش مهارت حل تمرین داشته باشد و به عبارت دیگر خواندن آن به تنهایی دردی را دوا نکند، آن درس تحلیلی است. مثل ریاضیات، فیزیک، عربی و …
- بیشتر توصیفی: به دروسی که با خواندن بیشتر می‌توان در آنها تسلط بسیار بالایی دست پیدا کرد و معمولاً به حل تمرین زیاد نیاز ندارد، توصیفی می‌گویند. مثل: زیست شناسی، ادبیات، معارف و …
سوال: چگونه برای یک آزمون توصیفی خود را آماده کنیم؟
پاسخ: علاوه بر نکاتی که در مباحث روس مطالعه PQ5R دیدید، باید مراحل بازگو کردن یا توصیف کردن ( Recite) را خیلی انجام دهید، به عبارت دیگر تیتر مطالب را نگاه کرده و سعی کنید نکات آن پاراگراف را بگویید و سپس بازگشته و نکات جا افتاده را با روش دیگر مطالعه کنید. (چون اگر روش قبلی مطالعه خود را تکرار کنید، باز هم آن را یاد نمی‌گیرید و یا فراموش خواهید کرد.)
به عبارت دیگر برای تسلط روی مباحث توصیفی باید خروجی‌های شفاهی زیادی از خود بگیریم. در این جا خروجی یعنی پاسخ‌گویی مطالب با کمک آموخته‌های ذهنی خود، علاوه بر این، باید زمان‌بندی مرور هم به خوبی رعایت شود.
سوال: چگونه برای یک آزمون تحلیلی مثل: ریاضی، فیزیک و … خود را آماده کنیم؟
پاسخ: خروجی گرفتن و افزایش قدرت پاسخ گویی در این دروس با زیاد خواندن به دست نمی‌آید، در چنین دروسی باید تمرین نوشتاری ( حل تمرین ) بیشتری انجام داد و این کار اگر تدریجی باشد نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت. مثلاً اگر دانش‌آموزی روزانه ۵ الی ۱۰ تمرین فیزیک حل کند، به زودی در این درس جزو بهترین‌های کلاس خود خواهد شد، در صورتی که اگر این تمرینات را یک جا قبل از امتحانات حل کند، چنین رشد قابل توجهی نخواهد داشت.
و حال چند نکته در مورد روش تست زنی صحیح که به صورت جداول ارایه می‌شود:
با اشتباهات خود چه کنیم؟
فرض کنید در یک آزمون جامع ( شامل تمام دروس ) شرکت کرده‌اید، پس از آزمون متوجه خطاهای بسیاری شده‌اید که اگر اتفاق نمی‌افتاد، نمره و رتبه شما بهتر می‌شد، درست است که ناراحت هستید اما می‌توانید این شکست را به عنوان مقدمه پیروزی برای خود در نظر بگیرید به شرطی که عاقلانه عمل کنید و قبل از اقدام به هر کاری ابتدا اشتباه‌های خود را بشناسید و سپس به روش پیشنهاد شده، آنها را به حداقل برسانید، اشتباهات شما می‌تواند به دو دسته کلی تقسیم شود.
- دسته اول : اشتاهات عملی که عبارتند از:
الف) عدم تسلط کافی به مباحث درسی
ب) نخواندن درس و اتکا کردن به حضور در کلاس
ج) سطحی خواندن درس ، چرا که فکر می‌کنید آن را می‌دانید
د) شیوه‌های غلط مطالعه
درس خوانده‌اید ولی تمرین و تست کار نکرده‌اید.
- درس را خوانده و بدون تمرین و آموزش لازم، تست زده‌اید.
- درس را با تمرین کافی کار کرده اید ولی تست نزده‌اید.
- بدون درس خواندن به سراغ تمرین و تست رفته‌اید.
- برای درس‌های عمومی تست کار نکرده‌اید.
- هفته اول درس‌ها را خوانده‌اید و در هفته دوم تست‌هایش را زده‌اید.
- دسته دوم : اشتباهات رایج ( به نظر پیش پا افتاده ) این اشتباهات عبارتند از:
الف) اشتباهات افقی، تست را حل کرده به جواب عدد دو رسیده‌اید که در گزینه ( ۳ ) است ولی اشتباهاً گزینه ( ۲ ) را می‌زنید.
ب) اشتباهات عمودی ، پاسخ سوال ۱۵ را در گزینه‌های سوال یا ۱۴ ۱۶ علامت می‌زنید.
ج) اشتباه محاسباتی ( ۲ ضرب در ۳ را ۵، علامت منفی را در نظر نگرفتن و … )
د) درست نخواندن صورت تست
ه ) درست نخواندن گزینه‌های تست
و) سرعت بیش از حد
ز) تک بعدی دیدن تست ( در سوال بیش از یک پرسش بوده و ما فقط اولی را پاسخ داده‌ایم )
ممکن است اشتباهات دیگری هم علاوه بر اشتباهات فوق وجود داشته باشد که بهتر است آنها را نیز تثبیت کنید و جهت ساده سازی کار به ترتیب زیر عمل کنید.
- درصد خطای هر یک از دروس آزمون را به دست آورید ( تعداد غلط هر درس تقسیم بر تعداد سوال آن درس ضرب در ۱۰۰)
- درس را با درصد خطای بالا را به عنوان مشکل عمده در نظر بگیرید.
- برای درس فوق ( مشکل عمده ) بیشترین تکرار علت خطا را معین کنید.
مدرس: استاد اردستانی
